Leeuwarder Courant 9 november 1970
CHAUFFEUR “SYMBOLISCH” MET MES BEDREIGD"
Meisjes hadden de leiding bij kaping van autobus.
Burgemeester Hempenius: “Laat de bus in ’s hemelsnaam gaan”
Het is de inwoners van Ried in het verkeerde keelgat geschoten, dat zij bij de invoering van de nieuwe busdienstregeling van de samenwerkende busmaatschappijen LABO, NOF en NTM, geen directe verbinding op Leeuwarden meer hebben. Dat kon vanmorgen om vijf over halfnegen de buschauffeur J. Plantinga (wonend te Minnertsga) merken, toen hij met een bus van Franeker naar Ried kwam met de bedoeling de daar bij de halte wachtenden op te nemen en naar Franeker te brengen, waar ze zouden kunnen overstappen op de lijn van Alkmaar naar Leeuwarden. Toen de heer Plantinga stopte en de deur opende om de passagiers binnen te laten, stoven twaalf Riedsters als hazen naar binnen. Mejuffrouw Tea Smit, die de leiding van de groep had, draaide het contactsleuteltje om en nam het onder haar hoed. De achttienjarige Tea had wel iets in haar optreden van de Palestijnse vliegtuigkaapster Leila Khaled. Zij had trouwens assistentie van de zestienjarige Willemien Eding.
Tea bedreigde – maar het was louter een “symbolisch gebaar” dat ook als zodanig door de chauffeur werd beschouwd, zo zei men ons – de heer Plantinga met een mes. Hij bood geen verzet en verliet de bus. In café Groen boden de kapers hem een kop koffie aan. Ze deelden hem mee, dat hij de gelegenheid zou krijgen zijn directie te bellen. Minstens de directeur zelf moest komen om een afdoende oplossing voor het “bus-loze” probleem te zoeken.
Komen halen
De chauffeur werd min of meer als een gevangene beschouwd. Men wilde hem niet met de bus latengaan. “Ze moeten hem maar komen halen,” zo vonden de kapers. De grief van de inwoners van het dorp, geheel “ien-Riedich,” is gericht tegen het beleid van de busmaatschappijen die met ingang van gisteren een paar lijnen hebben laten vallen. Daarbij is ook de buslijn Franeker – Dongjum – Ried – Menaldum – Marssum – Leeuwarden. Op werkdagen rijdt er alleen nog een bus van Franeker naar Ried en terug en dit geeft een aanzienlijke vertraging. Voorheen was de regeling zo, dat de bus om 7.15 in Ried arriveerde, daar vijftien tot zeventien mensen opnam en verder reed langs de genoemde dorpen, waar dan ook nog enkele passagiers werden opgenomen. Om tie over acht was men dan in Leeuwarden.
“Absurd”
Hoe het ook zij, degenen die per bus reizen komen te laat op hun werk, op school of in het ziekenhuis. Vooral voor bejaarden die een der ziekenhuizen in Leeuwarden moeten bezoeken, vinden de Riedsters dit buitengewoon lastig. Ze vinden het absurd dat er om 7.20 uur een bus uit Franeker vertrekt en leeg naar Mooiepaal rijdt. Om kwart voor acht is deze in Mooiepaal en keert dan terug naar Franeker waar de bus een wachtperiode heeft, die men dienstbaar heeft gemaakt aan een afsteker naar Rie. De Riedster vragen zich af, waarom deze bus inplaats van hun dorp naar Franeker terug te keren, niet verder rijdt over de andere dorpen en Berlikum naar Leeuwarden.
Olie op de golven
Tea Smit trok aan de touwtjes. Zij voerde geëmotioneerd en fel het woord. Directeur Bruins liet weten, dat hij niet zou komen, omdat hij niet wilde spreken met mensen, van wie de gemoederen verhit waren. Toen kwam mr. Rinze F. H. Hempenius, burgemeester van Franekeradeel. Hij poogde olie op de golven te gieten. De heer Holwerda verweet hem, dat het gemeentebestuur toestemming voor de kaping had gegeven. De heer Holwerda stelde, dat het besluit van de Commissie Vervoersvergunningen in de Nederlandse Staatscourant had gestaan. Er was bij vermeld, dat men bezwaren kon indienen. En dat zou, volgens de adjunct-directeur, niet zijn gebeurd. Van de zijde van het gemeentebestuur was dan ook geen bezwaarschrift ingediend.
De burgemeester zei tegen de kapers: “Laat deze bus in ’s hemelsnaam gaan, want anders wordt misschien de lijn Franeker – Ried ook nog opgeheven.” Hij zag de oplossing in een “donderenquete”, waarmee hij doelde op een zo snel mogelijke bespreking tussen de directie van de busmaatschappijen, “Dorpsbelang” en het gemeentebestuur. Deze bespreking hoopt men vanavond al te houden. Tea Smit gaf daarna het bus sleuteltje af en chauffeur Plantinga reed met een klein groepje passagiers naar Franeker.
